Ben je de afgelopen tijd snel afgeleid, kan je je moeilijk focussen op een taak, heb je moeite met plannen en kan je geen overzicht houden? Als dit voor jou het geval is, heb je duidelijk last van concentratieproblemen. Natuurlijk is het niet heel vreemd als je je niet goed meer kan concentreren na een lange vergadering of aan het einde van een drukke werkdag. En ook wanneer er te veel afleidende prikkels zijn, kan je je logischerwijs minder goed op één taak focussen. Concentratieproblemen gaan daarnaast vaak gepaard met vermoeidheid en een onrustig, hyperactief gevoel.
Mentale klachten, zoals aanhoudende concentratieproblemen, zijn voor veel mensen een reden om aan de bel te trekken. Je schrikt er wellicht van als dit jou overkomt en je herkent jezelf niet meer. Je vergeet bijvoorbeeld waarom je in de keuken staat of kan je slecht focussen op het verhaal van je partner. En concentratieproblemen kunnen tijdens het werk of in het verkeer zelfs tot gevaarlijke situaties leiden.
Heb je problemen om je te concentreren, dan kan dat heel vervelend zijn. Daarom is het belangrijk om hier aandacht aan te besteden.
Oorzaak van concentratieproblemen
In de afgelopen decennia, sinds de komst van het internet, is het aantal prikkels dat we op een dag te verwerken hebben exponentieel gestegen. Dat betekent dat het brein nogal wat te verduren krijgt op een dag, waardoor het lastiger kan zijn om je te kunnen concentreren. Daarnaast zijn er een aantal dieperliggende oorzaken van concentratieproblemen.
Mogelijke oorzaken zijn:
- te veel afleiding door sociale media en mobiele telefoons;
- (huishoudelijke) apparaten die geluid maken;
- multitasken;
- slaapproblemen;
- chronische stress, overspannenheid of burn-out; (De meest voorkomende aanhoudende lichamelijke en mentale klachten)
- bijwerking(en) van bepaalde soorten medicatie;
- of aandoeningen of ziektes, zoals ADHD, ADD, depressie, Post Covid Syndroom.
Multitasken en concentratie
Er wordt vaak heel positief gesproken over multitasken. Het idee is dat goed kunnen multitasken leidt tot efficiënter werken. Wetenschappelijk is echter bewezen dat multitasken de concentratie vermindert en voor minder efficiëntie in het werken zorgt.
Concentratie is het kunnen focussen op eenzelfde taak voor een langere tijd. Wanneer je telkens je aandacht verschuift van de ene taak naar de andere taak, verlies je kort de aandacht en ben je dus minder efficiënt bezig dan wanneer je langer op dezelfde taak focust.
Vooral het voorste deel van de hersenschors is verantwoordelijk voor het kunnen focussen op één ding. Dit hersengebied wordt de frontale lob of de prefrontale cortex genoemd. Naast concentratie kent het functies als empathie, oplossingsgericht denken en het temperen van emoties.
Chronische stress en concentratieproblemen
Afleiding, multitasken en continu ‘aan staan’ kunnen ervoor zorgen dat je je minder goed kan concentreren. Wanneer je moe bent, is concentreren überhaupt al lastiger. Wanneer je door stress, overbelasting of te weinig herstel uit balans raakt, zijn concentratieproblemen dus een mogelijk gevolg.
Bij chronische stress zit het niet-goed-kunnen-focussen letterlijk ‘tussen de oren’. Chronische stress kan verandering teweegbrengen in de hersenen. De prefrontale cortex is bij chronische stress minder actief, wat ervoor zorgt dat de functies van dit hersengebied minder goed werken. Daarnaast is er een ander hersengebied dat minder goed werkt bij chronische stress: de hippocampus. Dit hersengebied is onder andere verantwoordelijk voor het verwerken van prikkels. Doordat de hersengebieden minder goed functioneren, kan het zenuwstelsel ontregeld raken. Dit kan leiden tot concentratieproblemen. In dat geval is het noodzakelijk om deze hersengebieden en het zenuwstelsel op de juiste manier te stimuleren.
Op hersenscans is bijvoorbeeld goed te zien dat deze twee hersengebieden bij chronische stress minder actief zijn en zelfs kleiner worden.
Hoe kan je je concentratie verbeteren?
Je kunt veel kleine dingen aanpassen in je omgeving en verschillende tools gebruiken om je concentratie in het algemeen te verbeteren. Hierbij kun je denken aan het volgende:
- Ruim je bureau op en houd het opgeruimd.
- Dat geldt hetzelfde voor je huis.
- Maak to-do lijstjes voor vandaag of voor deze week.
- Schrijf terugkerende gedachten en eventuele zorgen op of spreek het uit.
- Leg je telefoon weg of zet hem uit.
- Gebruik een noise-cancelling koptelefoon om geluid te dempen.
- Zet binaural beats op met een frequentie die past bij focus.
- Gebruik de pomodoro-techniek voor een goede balans tussen focus en ontspanning.
Wat kun je doen als de concentratieproblemen gepaard gaan met hevige vermoeidheid en andere klachten? Het is dan verstandig om meer stappen te ondernemen.
Denk hierbij aan:
- Door voldoende te bewegen op jouw eigen persoonlijke niveau en binnen je eigen belastbaarheid, stimuleer je zowel de hippocampus als de prefrontale cortex. Deze twee hersengebieden die niet goed werken bij (chronische) stress gaan hierdoor langzamerhand weer beter functioneren.
- De prefrontale cortex wordt daarnaast geactiveerd door het maken van muziek of door er gefocust naar te luisteren, en ook door het ondernemen van creatieve activiteiten (handarbeid, puzzelen), het hebben van sociaal contact en door mindfulness activiteiten of andere vormen van meditatie.
Het is erg belangrijk dat je bij dit soort activiteiten rekening houdt met jouw huidige energieniveau. Welke type activiteiten kan je inmiddels weer goed aan? Hoe lang lukt het je om dit uit te voeren? Hoe lang duurt het voordat je ervan hersteld bent?
Wij helpen je bij BioCheck graag bij het bewegen en trainen op het juiste niveau en het verbeteren van jouw energiemanagement door middel van objectieve metingen en ontspanningsoefeningen.
Contact
Sparren met een expert?
Wil je weten hoe wij mensen helpen met versneld herstel van vermoeidheidsklachten? Kijk dan hier op:
