Snel afgeleid zijn, niet goed kunnen focussen, moeite met plannen en geen overzicht kunnen houden. Als dit voor jou het geval is, heb je duidelijk last van concentratieproblemen.
Natuurlijk is het niet heel vreemd als je je niet meer goed kan concentreren na een lange vergadering of aan het einde van een drukke werkdag. Wanneer er veel afleidende prikkels aanwezig zijn, kan je logischerwijs minder goed op één taak focussen. Daarnaast gaan concentratieproblemen vaak gepaard met vermoeidheid en een onrustig, hyperactief gevoel. Wanneer je echter steeds vaker en steeds sneller je aandacht en focus verliest, begint het echt een probleem te vormen.
Mentale klachten zoals hevige concentratieproblemen zijn voor veel mensen een reden om aan de bel te trekken. Je schrikt er wellicht van als dit jou overkomt en je herkent jezelf niet meer. Meestal beginnen concentratieproblemen op werk, waar je het meeste op moeilijke taken moet focussen. Het kan op een gegeven moment ook zo zijn dat je vergeet waarom je in de keuken staat of niet goed kan focussen op het verhaal dat je partner je vertelt. Concentratieproblemen kunnen in werk en in het verkeer zelfs tot gevaarlijke situaties leiden.
Problemen met concentreren is een enorm vervelende klacht en daarom is het belangrijk om hier aandacht aan te besteden.
Oorzaak van concentratieproblemen
In de afgelopen decennia, sinds de komst van het internet, is het aantal prikkels dat we op een dag te verwerken hebben exponentieel gestegen. Dat betekent dat het brein nogal wat te verduren krijgt op een dag, waardoor het lastiger is om te kunnen concentreren. Sommige omgevingsfactoren kunnen onze concentratie verminderen. Daarnaast zijn er een aantal dieperliggende oorzaken van concentratieproblemen. Mogelijke oorzaken zijn:
- Te veel afleiding door sociale media en mobiele telefoons
- (Huishoudelijke) apparaten die geluid maken
- Multitasken
- Slaapproblemen
- Chronische stress, overspannenheid of burn-out (De meest voorkomende aanhoudende lichamelijke en mentale klachten)
- Bijwerking van medicatie
- Aandoeningen of ziektes, zoals ADHD, ADD, depressie, Post Covid Syndroom
Multitasken en concentratie
Vaak wordt er heel positief gesproken over multitasken. Het idee is regelmatig dat goed kunnen multitasken leidt tot efficiënter werken. Echter is er veel wetenschappelijke onderbouwing dat multitasken de concentratie vermindert en zorgt voor minder efficiëntie.
Concentratie is simpelweg het kunnen focussen op eenzelfde taak voor een langere tijd. Wanneer je telkens je aandacht verschuift van de ene taak naar de andere taak, verlies je kort de aandacht en ben je dus minder efficiënt bezig dan wanneer je langer op dezelfde taak focust.
Vooral het voorste deel van de hersenschors is verantwoordelijk voor het kunnen focussen op één ding. Dit hersengebied wordt vaak de frontale lob of de prefrontale cortex genoemd. Naast concentratie kent het functies als empathie, oplossingsgericht denken en het temperen van emoties.
Chronische stress en concentratieproblemen
Afleiding, multitasken en continu ‘aan staan’ kunnen ervoor zorgen dat je de concentratie vaak verliest. Wanneer je moe bent, is concentreren überhaupt al lastiger. Wanneer je door stress, te veel activiteit, overbelasting of te weinig herstel uit balans raakt, is concentratie dus een mogelijk gevolg.
Bij chronische stress zit het niet goed kunnen focussen letterlijk ‘tussen de oren’. Chronische stress, overspannenheid en burn-out kunnen namelijk verandering teweegbrengen in de hersenen. De eerder genoemde prefrontale cortex is bij chronische stress minder actief, wat ervoor zorgt dat functies van dit hersengebied minder goed werken.
Daarnaast is er een ander hersengebied dat minder goed werkt bij chronische stress: de hippocampus. Dit hersengebied is onder andere verantwoordelijk voor prikkelverwerking. Op hersenscans is werkelijk te zien dat deze twee hersengebieden minder actief zijn en zelfs kleiner worden.
Hoe kan je concentratie verbeteren?
Je kan veel kleine dingen aanpassen in je omgeving en je kan verschillende tools gebruiken om je concentratie in het algemeen te verbeteren. Dit kan je doen:
- Ruim je bureau op en houd het opgeruimd (als je nog of alweer werkt)
- Dat geldt hetzelfde voor je huis (als je hier energie voor hebt)
- Maak to do lijstjes voor vandaag of voor deze week
- Schrijf terugkerende gedachten en eventueel zorgen uit of spreek het uit
- Leg je telefoon weg of zet hem uit
- Gebruik een noise-cancelling koptelefoon om geluid te dempen
- Zet binaural beats op met een frequentie die past bij focus
- Gebruik de pomodoro-techniek voor een goed balans tussen focus en ontspanning
Wanneer de concentratieproblemen gepaard gaan met hevige vermoeidheid en andere klachten, is het verstandig om meer stappen te ondernemen. Zoals eerder besproken is, kunnen te veel stress, ziekte en burn-out uiteindelijk voor concentratieproblemen zorgen.
Wanneer dat het geval is en de slechte focus veroorzaakt wordt door het minder goed functioneren van de hersenen, is het nodig om de hersenen op de juiste manier te triggeren. Dat kan je als volgt doen:
- Bewegen: door voldoende te bewegen stimuleer je zowel de hippocampus als de prefrontale cortex. Door op het juiste niveau te trainen en niet over te belasten, kunnen deze hersengebieden langzamerhand weer beter gaan functioneren.
- Naast bewegen wordt de prefrontale cortex geactiveerd bij het maken van of gefocust luisteren naar muziek, creatieve activiteiten (handarbeid, puzzelen), sociaal contact en mindfulness of andere vormen van meditatie.
Het is erg belangrijk dat je bij dit soort activiteiten rekening houdt met jouw huidige energieniveau. Welke type activiteiten kan je inmiddels weer goed aan? Hoe lang lukt het je om dit uit te voeren? Hoe lang duurt het voordat je ervan hersteld bent?
Wij helpen je bij BioCheck graag bij het bewegen/trainen op het juiste niveau en het verbeteren van jouw energiemanagement door middel van objectieve metingen en ontspanningsoefeningen. (link naar blog over informatiepagina inhoud programma)
