Onze hersenen en het zenuwstelsel werken samen om alle aspecten van het menselijk functioneren te reguleren, van basale levensonderhoudende processen tot complexe gedragingen en gedachten. Onderdeel van het zenuwstelsel is het autonoom zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor het reguleren van lichamelijke functies zoals hartslag, ademhaling, spijsvertering en bloeddruk. Het hart is dus een van de organen die worden aangestuurd door het autonome zenuwstelsel, dat bestaat uit het sympathische en parasympathische zenuwstelsel.
Het sympathisch zenuwstelsel (gaspedaal) versnelt de hartslag bij activiteit en het parasympathisch zenuwstelsel (rempedaal) vertraagt de hartslag weer in rust. Het is niet zo dat het hart slechts wordt aangestuurd door het zenuwstelsel. Het hart voorziet ook de hersenen continu van belangrijke informatie. Het ritme en het tempo (hartslagfrequentie) waarin het hart klopt zijn voorbeelden van die signalen. Deze communicatie tussen hart en hersenen is één van de belangrijkste samenwerkingen in je lichaam.
Helaas zijn er ook situaties waarin het hart niet klopt, zoals het zou moeten kloppen. Na een stressvolle situatie, bij chronische stress of wanneer we ziek zijn, kun je regelmatig last hebben van het overslaan van de hartslag of van hartkloppingen. Zie ook dit blog: De meest voorkomende aanhoudende lichamelijke en mentale klachten. Daarnaast kun je last hebben van een hartritmestoornis of pijnklachten die te maken hebben met hartproblemen.
Hoe moet je omgaan met hartklachten?
Het is erg belangrijk om dergelijke hartklachten serieus te nemen. Het kan zo zijn dat medisch onderzoek nodig is om hartproblematiek uit te sluiten. Bij het hebben van de volgende klachten is het raadzaam om langs de huisarts te gaan:
- Pijn of een beklemmend, knellend of drukkend gevoel op de borst;
- Uitstralende pijn naar linkerschouder of -arm;
- Plotseling zweten, misselijkheid of braken;
- Bleek of grauw zien;
- Kortademigheid
Er zijn ook klachten die minder vaak voorkomen. Deze klachten doen misschien ook niet direct aan hartproblemen denken:
- Kaakpijn of aangezichtspijn;
- Pijn tussen de schouderbladen;
- Pijn in de rechterschouder of -arm;
- Duizeligheid of flauwvallen;
- Aanhoudende hartkloppingen.
Als een cardioloog aangeeft dat de klachten niet veroorzaakt worden door problemen aan het hart is dat erg fijn om te horen. Maar de vervelende klachten die je ervaart, zijn hierdoor niet verholpen.
Hartklachten en stress
Iedereen ervaart stress op een andere manier. Ten eerste verschilt het per persoon welke situaties stress opleveren. Dit soort situaties noem je stressoren. De fysiologische stressreactie werkt in ieder lichaam hetzelfde. Maar wat je voelt, denkt en hoe je je gedraagt tijdens de stressreactie, erna en bij chronische stress is weer compleet verschillend.
Wanneer je te maken hebt met overmatige of langdurige stress, kun je last krijgen van allerlei gezondheidsproblemen. Een hoge bloeddruk, pijnklachten, gevoelens van gejaagdheid of somberheid en hartklachten. Chronische stress is een grote risicofactor bij hart- en vaatziekten. Daarnaast kan chronische stress ook zorgen voor hartkloppingen, hartoverslagen en een hoge hartslag in rust.
Hartkloppingen door stress
Normaal gesproken ben je je niet bewust van het kloppen van het hart. Tijdens de meeste activiteiten ligt jouw focus niet op je hartslag en voel je dit dus ook niet. Wanneer je je fors inspant of juist heel bewust focust op je lichaam, kun je jouw hartslag wel voelen.
Na een stressreactie, tijdens een paniekaanval of wanneer je last hebt van chronische stress, kan het zijn dat je last hebt van hartkloppingen. Je voelt je hart dan zwaar en snel bonsen. Bij chronische stress kunnen hartkloppingen uit het niets ontstaan en zelfs leiden tot een paniekaanval. Je hersenen krijgen informatie binnen vanuit het hart en beoordelen het heftige kloppen van je hart als een mogelijk gevaar, waardoor je steeds meer in paniek raakt.
In mindere mate kan het zijn dat je in rust je hart snel voelt kloppen. Dat is in principe niet nodig en gaat vaak gepaard met een gejaagd gevoel, zweten en uiteindelijk vermoeidheid. In dit soort situaties kan het helpen om in beweging te komen of dingen te doen die helpen te ontspannen, zoals een ademhalingsoefening.
Stevige inspanning zorgt ervoor dat de activiteit van het lichaam weer past bij de verhoogde activiteit van het hart. Het is daarna vaak makkelijker om tot rust te komen. Bij BioCheck zetten we cardiotraining op individueel aangemeten niveau in om te zorgen dat het lichaam in balans komt en klachten op den duur verminderen.
Hartoverslagen door stress
Een andere veel genoemde klacht bij overbelasting of langdurige stress zijn hartoverslagen, oftewel het overslaan van het hart. Het ervaren van hartoverslagen is vrij vervelend. Sommige mensen voelen dat het hartritme heel even gek klopt: het staat iets langer stil dan normaal, waarna het hart ineens extra klopt. Anderen voelen een klein steekje of drukkend gevoel op de borst. Daarnaast kan het een gevoel van benauwdheid of een licht gevoel in het hoofd geven. Hartoverslagen in rust zijn over het algemeen niet zorgelijk en niet schadelijk. Het is wél een heel naar gevoel.
Het kan meerdere oorzaken hebben, waarvan stress er een is. Lees ook dit blog: ontregeld zenuwstelsel. Bij chronische stress komt het namelijk vaak voor dat we te snel ademen in rust, in relatie tot de activiteit van het lichaam. Dit wordt ook wel chronische hyperventilatie genoemd. Zie ook dit blog: Monitoring van hartslag, ademhaling en stress als behandelmethode tegen depressie. Enerzijds lopen hartslag en ademhaling altijd gelijk aan elkaar, maar dat is niet het voornaamste probleem. Dan zou het hart namelijk alleen iets sneller kloppen.
Wanneer we door stress verkeerd ademen, kan een te lage concentratie koolzuurgas zorgen voor vernauwde bloedvaten en voor andere veranderingen in het bloed. Doordat de balans in het lichaam op dat moment verstoord is, krijgt het hart een verkeerde prikkel en kan een hartoverslag ontstaan.
Wat te doen bij stressgerelateerde hartklachten?
Eerder in dit blog hebben we al kort besproken wat beweging kan doen bij het ervaren van hartkloppingen. Maar we kunnen nog meer doen bij dit soort klachten. Een aantal tips:
- Verminder stress door stressoren op te lossen.
- Zorg voor voldoende rustmomenten en voldoende slaap, wanneer je stressoren niet kan oplossen.
- Breng je lichaam in balans door te bewegen op het juiste niveau aan de hand van je dagelijkse belastbaarheid.
- Ontspan door middel van ademhalingsoefeningen, waardoor het hart weer voldoende toevoer en de juiste prikkels krijgt.
Bij BioCheck helpen we je graag bij het monitoren van deze processen en leren we je hoe je op een goede manier kunt inspannen en ontspannen. Dat zorgt ervoor dat je lichaam weer in balans komt, waardoor hartklachten kunnen verminderen. Lees hier hoe wij dat aanpakken met ons herstelprogramma.
Contact
Sparren met een expert?
Wil je weten hoe wij mensen helpen met versneld herstel van vermoeidheidsklachten? Kijk dan hier op:
